8.5 We hebben een stevig opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en scholen

8.5 We hebben een stevig opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en scholen

We vinden het belangrijk dat kinderen, jongeren en ouders zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving met behulp van hun sociale netwerk kunnen opvoeden en opgroeien. Het aanbod van maatschappelijke organisaties is hierop gericht. Waar nodig vindt preventieve, tijdelijke ondersteuning of versterking van de opvoed- en opgroeivaardigheden plaats. We investeren in algemeen toegankelijke ondersteuning van gezinnen op alle leefdomeinen, dichtbij de leefomgeving van kinderen en hun ouders. Dit doen we onder andere door het ontwikkelen van een gebiedsgerichte en programmatische samenwerking in het preventieve jeugdveld. We streven naar een goed samenwerkend netwerk rond kinderen van 0-23 jaar.

Budget

Activiteiten

• We stellen de scouting, vrijwilligersverenigingen en vrijetijdsverenigingen in staat om activiteiten voor en door kinderen en/of jongeren te organiseren.
• We subsidiëren het jeugdwelzijnswerk voor zinvolle vrijetijdsbesteding aan jongeren, waarbij talenten en het zelf organiserend vermogen van de jongeren maximaal worden ontwikkeld. Het jeugdwelzijnswerk zet in op betrokkenheid en participatie in de eigen leefomgeving. Prioriteit wordt gegeven aan kinderen en jongeren die van huis uit minder toegang hebben tot vrijetijdsaanbod en voor wie extra pedagogische ondersteuning passend is.
• Middels de preventieprogramma’s 12- en 12+ intensiveren we de samenwerking tussen de verschillende vormen van jeugdwelzijnswerkwerk, prioriteren we de inzet op de belangrijkste opgaven in een gebied en investeren in een meer sluitende netwerk-samenwerking met onder meer de Buurtteams Jeugd & Gezin, het Werkbedrijf en het voortgezet onderwijs en MBO. We creëren samenhang in wijkoverleggen in afstemming met afdeling Veiligheid.
• We zorgen op elke school voor een welzijns- en zorgstructuur die passend is bij het profiel van de school en de kinderopvanglocatie. Er is een sluitende keten en het onderwijs, jeugdwelzijnswerk en de jeugdgezondheidszorg werken samen in de preventieprogramma’s.
• We ondersteunen ouders bij het opvoeden van de kinderen, onder meer middels interventies vanuit het jeugdwelzijnswerk (opvoedondersteuning).
• We zetten in op versterking van kinderopvang en scholen om met verschillen en opgroeivraagstukken om te kunnen gaan en waar nodig expertise erbij te kunnen halen. De Buurtteams Jeugd & Gezin spelen daarbij een belangrijke rol.
• We bewaken de kwaliteit van de kinderopvang.

Het uitvoeren van toezicht op de kinderopvang en preventief jeugdbeleid zijn wettelijke taken. Preventie moet gericht zijn op verschillende doelen (zoals het voorkomen en signaleren van opgroei- en opvoedingsproblemen, het versterken van het opvoedkundige klimaat en opvoedvaardigheden van ouders), maar er is niet wettelijk vastgelegd hoe dit moet worden vormgegeven en de budgetten vanuit het rijk zijn hiervoor niet geoormerkt. Er kunnen dus keuzes gemaakt worden, maar we kunnen hier niet volledig mee stoppen.

De Wet kinderopvang regelt in Nederland de kwaliteit, toegankelijkheid en financiering van kinderopvang voor kinderen van 0 tot 13 jaar. De wet stelt eisen aan de pedagogische kwaliteit, veiligheid en gezondheid van opvanglocaties, en bepaalt dat ouders in aanmerking kunnen komen voor kinderopvangtoeslag via de Belastingdienst. De gemeente heeft op basis van deze wet een belangrijke toezichthoudende en handhavende rol. De gemeente is verantwoordelijk voor het registreren en bijhouden van gegevens in het Landelijk Register Kinderopvang, het aanwijzen van de GGD als toezichthouder. Ook kan de gemeente maatregelen nemen bij geconstateerde tekortkomingen, zoals het opleggen van sancties of het sluiten van opvanglocaties die niet voldoen aan de wettelijke eisen. De gemeente ontvangt middelen (€0,6 miljoen) voor de uitvoering van de Wet kinderopvang, met name voor toezicht en handhaving. Dit budget is niet beïnvloedbaar.

De financiën van dit doel zijn vrijwel allemaal subsidies gericht op welzijn en opvoedondersteuning. Stoppen met of deze subsidies verlagen heeft waarschijnlijk als effect dat er op termijn een hoger beroep wordt gedaan op (dure) individuele maatwerkvoorzieningen vanuit de jeugdwet en Wmo.

 Kwaliteitsniveau en benchmark
Het is vanuit de Jeugdwet voor gemeenten een wettelijke taak om te werken aan preventie. In de gemeente Nijmegen wordt bijvoorbeeld geïnvesteerd in kinderwerk, jongerenwerk in de wijk en op school. Ook investeren wij rondom de zorgstructuur met onderwijs in schoolmaatschappelijk werk. Deze vormen van welzijn en ondersteuning richten zich grotendeels op meer kwetsbare inwoners. Op dit moment wordt er gewerkt aan een wetsvoorstel voor reikwijdte in de jeugdwet, waar onder andere wordt gedacht aan het verplichten van een aantal basisvoorzieningen die gemeenten moeten organiseren, zoals kinder- en jongerenwerk.

In 2009 zijn de beleidsregels subsidies vrijwillig jeugdwerk vastgesteld. Deze regeling heeft als doel om, zonder winstoogmerk en met inzet van vrijwilligers, mogelijkheden te scheppen tot educatieve, sociale, creatieve en recreatieve ontplooiing van in Nijmegen wonende jeugdigen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat vrijwillig jeugdwerk een grote maatschappelijke waarde kent. 

Knoppen

• Subsidies welzijn en opvoedondersteuning

Deze subsidies zijn enigszins beïnvloedbaar. Het is niet mogelijk om dit budget volledig te schrappen, omdat de gemeente een wettelijke taak heeft binnen preventie in het kader van de Jeugdwet. Het verlagen van dit budget betekent dat verschillende partners die nu een subsidie ontvangen minder interventies kunnen uitvoeren die bijdragen aan vrije tijdsbesteding en het welzijn van kinderen en jongeren. Er is een reëel risico dat dit op termijn leidt tot een hoger beroep op individuele maatwerkvoorzieningen in de Wmo en Jeugdhulp.