Inleiding

Voor u ligt de laatste Stadsbegroting die het huidige college aan uw raad aanbiedt. Deze begroting is meerjarig sluitend en het financiële beeld en de saldireserve hebben zich positief ontwikkeld. Zeker in 2026 en 2027 zit Nijmegen financieel ruim in haar jas, onder meer door afspraken tussen het rijk en de gemeenten over tijdelijke extra middelen voor jeugdhulp en demping van het ‘ravijn’.  

Dit voorjaar zijn we het begrotingsproces gestart met koersdebatten met uw raad. De opbrengst van deze debatten was dat uw raad de ingezette inhoudelijke koers grotendeels ondersteunt. Dat geldt zowel voor de ruimtelijke ontwikkeling van de stad, zoals vastgelegd in de Omgevingsvisie, als voor de toekomst van Nijmegen als sociale stad, met versterking van de sociale basis als belangrijk speerpunt. Ook op het gebied van dienstverlening en financiële keuzes gaven de koersdebatten geen aanleiding om de koers te wijzigen. Onze Koersbrief was voor uw raad geen reden voor een hernieuwd debat en dus een eenduidig richtsnoer voor het opstellen van deze Stadsbegroting.

Financiële ruimte  

De programmabegroting en de goed gevulde saldireserve bieden ruimte om voorziene financiële knelpunten op te lossen, zo ook op het gebied van afvalverwerking. We hebben daarnaast de middelen om de vorig jaar doorgevoerde bezuinigingen op de sociale basis te heroverwegen. In de koersdebatten die wij in het voorjaar met u voerden, was dit in onze optiek de belangrijkste koerswijziging die uw raad wenste. Ook schrappen we, het amendement gelezen hebbend, de taakstelling op inkomensondersteuning. We kunnen intensiveren, bijvoorbeeld in de maatschappelijke opvang en een extra impuls geven aan belangrijke opgaven voor onze stad, ook naar de toekomst toe.  

In deze bestuursperiode hebben we grote stappen gezet in bijvoorbeeld de herontwikkeling van het stationsdistrict, versterking van de sociale basis en vergroening van de stad, maar we staan ook nog voor grote opgaven zoals de groei van onze stad goed accommoderen, de vergrijzing en tekorten in de zorg het hoofd te bieden. Daarnaast willen we Nijmegen op termijn CO2-neutraal maken en aangepast aan het veranderende klimaat. Deze opgaven gaan nog tientallen miljoenen vragen. En er kan nog meer op ons pad komen, bijvoorbeeld nu door de geopolitieke spanningen een weerbare samenleving steeds hoger op de politieke agenda komt.

Vooruitkijken naar een goede toekomst  

We hebben dan ook geïnventariseerd welke ontwikkelingen we nu voorzien die in de toekomst forse financiële gevolgen kunnen hebben. We doen een aantal voorstellen om hier middelen voor te reserveren, zodat een volgende gemeenteraad deze opgaven naar eigen inzicht verder kan vormgeven.  

Om woningbouw voor onder andere starters, bijzondere doelgroepen en coöperatief wonen te blijven stimuleren en het woningtekort terug te dringen, vullen we het Woonfonds opnieuw met 5 miljoen euro. Om onze groeiende stad duurzaam leefbaar te houden, zullen grote investeringen nodig zijn. Hierbij denken we aan investeringen in mobiliteitsmaatregelen en infrastructuur en economische ontwikkeling van het health- & hightech ecosysteem. Belangrijke thema's voor de toekomst van Nijmegen, waarover wij in de koersdebatten in april uitgebreid met uw raad gesproken hebben. De organisatie groeit met de stad mee en zal op enig moment moeten investeren in toekomstbestendige huisvesting. Tot slot verwachten we dat een mogelijke kandidaatstelling voor Culturele hoofdstad 2033, extra financiële armslag van de gemeente zal vragen.

Meer grip op de investeringsagenda  

We zijn beter gaan plannen en hebben ervoor gekozen om te gaan werken met een 10-jarenplanning. We houden vast aan de ambities, en investeringen met een lagere prioriteit kunnen nu verder in de tijd worden weggezet. Hiermee zijn de kapitaallasten beter verdeeld over de jaren. Dat heeft ertoe geleid dat er de eerstkomende jaren extra middelen vrij kunnen vallen.

We willen de grip op de investeringsagenda verder verbeteren. We denken hierbij aan een beleidswijziging die moet leiden tot een betere afweging en prioritering en meer grip op het begroten van de juiste kapitaallasten. Daarvoor is een eerste aanzet opgenomen in de Stadsbegroting. De verdere uitwerking wordt dit najaar opgepakt en zal worden verwerkt in de actualisatie van het investeringskader (zoals in 2013 door uw raad vastgesteld).

Doelen nader geduid  

Zoals afgesproken met uw raad en aangekondigd in onze Koersbrief, maken we transparant welke keuzes uw raad kan maken in de inzet van middelen. Dit doen we door op doelenniveau inzicht te geven in wat wettelijke en niet-wettelijke taken zijn, de mate van beleidsvrijheid die de gemeente heeft en welk deel van de aan een doel gekoppelde middelen beïnvloedbaar is, in welke mate en op welke termijn. We zien deze analyse als een belangrijke stap op weg naar een transparante begroting.

Afsluitend  

Met deze solide begroting sluiten we onze bestuursperiode als college goed af en stellen onze opvolgers in staat om verder te bouwen aan de aantrekkelijke, duurzame, sociale en veerkrachtige stad die Nijmegen is en wil blijven.