22.1 Een energie- en warmtetransitie en verduurzaming in de wijken die samen met de Nijmegenaren en organisaties is gerealiseerd
We staan voor de opgave om in 2050 de warmtetransitie gereed te hebben. Hiervoor hebben wij, met betrokkenheid van stakeholders, een projectmatige gebiedsgerichte aanpak bepaald richting een aardgasvrije gebouwde omgeving met een routekaart waarop wijken en bedrijventerreinen aansluiten op potentiële alternatieve warmte of energie infrastructuren. Dit handelingsperspectief betekent dat we kansrijke projecten als eerste uitwerken en we betaalbare en duurzame warmtebronnen moeten vinden voor de verwarming van panden, warm water en koken zonder gas. Per project onderzoeken we samen met betrokken bewoners en partijen wat er mogelijk is. Als er zicht is op een (betaalbare) warmtebron werken we een businesscase uit, die we voorleggen aan de gemeenteraad. Om de warmtetransitie mogelijk te maken, moeten we vaart zetten achter het aanleggen van warmtenetten. De gemeente krijgt een publiek aandeel in het publiek warmtebedrijf Nijmegen Warmte, die voldoet aan de Wet collectieve warmte (Wcw). Om voldoende duurzame warmtebronnen te hebben, volgen we ontwikkelingen en signaleren kansen voor kansrijke bronnen richting partners. Met campagnes, collectieve acties, maatwerkadviezen en subsidieregelingen helpen we daarnaast bewoners, bewonersinitiatieven, MKB-bedrijven en organisaties om energie te besparen en zelf op te wekken. We geven prioriteit aan huishoudens met het risico op energiearmoede en woningen die slecht zijn geïsoleerd. Voor het slagen van deze opgave moeten we beroep doen op professionals in de bouw- en installatietechniek. We zien echter dat hier grote tekorten zijn. We willen daarom meer mensen laten leren, werken en innoveren in de techniek. Tenslotte kunnen we deze doelstellingen om te verduurzamen niet bereiken zonder samenwerking met de inwoners in de stad. We zetten hier met verschillende activiteiten extra op in.
Budget
Saldo | ||||||
Doel | Project | Budget (x 1.000) | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
D2201 | Duurzame leefomgeving | Programma | 205 | 205 | 205 | 205 |
Energietransitie wijken | Programma | 2.354 | 75 | 75 | 75 | |
Nijmegen aardgasvrij | Programma | 1.962 | 2.528 | 4.082 | 1.882 | |
Totaal | 4.521 | 2.808 | 4.362 | 2.162 |
Activiteiten
- We stimuleren de ontwikkeling van alternatieve duurzame warmtebronnen en onderzoeken wat in Nijmegen de beste mogelijkheden zijn om energie te winnen uit all-electric, afvalwater, PVT, grondwater, oppervlaktewater en geothermie.
- Wat betreft waterstof worden landelijke ontwikkelingen gevolgd. Waterstof wordt vooral inzet in scheepvaart en mobiliteit.
- We ondersteunen bewonersinitiatieven die zelf een andere duurzame warmteoplossing vinden, door onder meer het Steunpunt Energietransitie voor bewonersinitiatieven te ondersteunen.
- We hebben een Aanjaagfonds voor bewonersplannen om energie te besparen of duurzame energie te gebruiken.
- We volgen innovatieve ontwikkelingen en voeren een actieve lobby om kansen uit nationale en Europese programma’s en netwerken te benutten.
- We zetten vervolgstappen in de verdere voorbereiding van de oprichting van een publiek integraal warmtebedrijf.
- We breiden onze inzet uit om daarmee de energiearmoede aan te kunnen pakken en inwoners tegelijkertijd zoveel mogelijk te stimuleren actief te worden op het gebied van besparen. Daarbij verschuift de aanpak van gedrag en kleine maatregelen steeds meer richting het nemen van grote isolatiemaatregelen aan de woning.
- We blijven inzetten op het verkrijgen van Rijksmiddelen om inwoners in Nijmegen te stimuleren bij het nemen van energie- en warmtebesparende maatregelen.
- We sporen sportclubs, onderwijsinstellingen en andere eigenaren van maatschappelijk vastgoed aan om te verduurzamen.
- We verkennen samen met woningbouwcorporaties welke mogelijkheden er zijn om te verduurzamen, zodat ook huurders het verbruik van gas en elektriciteit kunnen verminderen.
- We ondersteunen schoolbesturen in hun lobby bij het rijk om voldoende middelen te verkrijgen voor een duurzame onderwijshuisvesting.
Wettelijk | Beleidsvrijheid | Budget beïnvloedbaar (x € 1.000) | |||
|---|---|---|---|---|---|
ja (Nijmegen aardgasvrij) | 5 | € | € pm | € | |
Voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving door schone opwek en het isoleren (energiebesparing) en aardgasvrij maken (warmtetransitie) van woningen is in het Klimaatakkoord uit 2019 een centrale rol belegd bij gemeenten als bijdrage aan het halen van de klimaatdoelen uit de Klimaatwet. De mate en snelheid van het nemen van maatregelen is niet per gemeente vastgelegd. Echter, in de Lokale energie strategie 2025-2050 is berekend dat in 2030 in Nijmegen 17.000 extra woningen geïsoleerd en 10.000 woningen aardgasvrij moeten zijn om het landelijke, regionale en lokale klimaatdoel van 55% CO2-reductie in Nijmegen te halen. Hiertoe zijn over het warmtenet Dukenburg, de oprichting van het publieke warmtebedrijf Nijmegen Warmte en de lokale isolatieaanpak (uitvoeringsplan, aanbestedingstraject) vergaande besluiten genomen. De aanpak voor netcongestie is randvoorwaardelijk voor de energietransitie en nodig om het risico op vertraging van woningbouw te verkleinen. De resterende bijdrage van Nijmegen aan het RES-doel van de Groene Metropool Regio voor schone opwek met wind en zon (1,62 TWh in 2030) betreft grootschalige opwek van zon op dak.
Kwaliteitsniveau en benchmark
Nijmegen loopt in Nederland voorop met de oprichting van een publiek Warmtebedrijf en de ontwikkeling van het collectieve warmtenet in Dukenburg. Vrijwel alle (zeker grotere) Nederlandse gemeenten hebben een isolatieaanpak voor (goedkope) koopwoningen.
Knoppen
We zien beperkt knoppen om aan te draaien, omdat dit niet strookt met het Klimaatakkoord. Als we bezuinigen op de energietransitie kunnen we de beoogde 55% CO2-reductie in 2030 t.o.v. 2019 niet realiseren.