17.2 We verbeteren de ruimtelijke kwaliteit van de stad door nieuwe ontwikkelingen te ondersteunen of zelf te initiëren en realiseren, om zo de ambities uit de omgevingsvisie te verwezenlijken
We maken gebruik van de wettelijke bevoegdheden en instrumenten om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen te ondersteunen en te sturen op onze ambities en doelen. Daarbij zetten we instrumenten uit de Omgevingswet in, zoals de omgevingsvisie, omgevingsprogramma's en het omgevingsplan. Daarnaast maken we nog ander thematisch en gebiedsgericht beleid voor de fysieke leefomgeving.
We werken met één omgevingsloket waar nieuwe ruimtelijke initiatieven binnenkomen. Zo komen we vroegtijdig met een initiatiefnemer in contact. Initiatieven toetsen en beoordelen we vervolgens in een intake- en omgevingstafel waarin we denken vanuit mogelijkheden, integraal adviseren en sneller kunnen besluiten.
De grote ontwikkelingen vinden plaats in Waalsprong, Waalfront, NYMA, Engie, Stationsdistrict, Binnenstad, Kanaalzone Zuid (Winkelsteeg , Neerbosch-Oost en Dukenburg) en op de campussen.
Budget
Saldo | ||||||
Doel | Project | Budget (x 1.000) | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
D1702 | Beheer Stategische gronden | Programma | -100 | -100 | -100 | -100 |
Kapitaallasten lopende + afgesloten projecten | Programma | 6.251 | 7.714 | 9.638 | 9.336 | |
Onderhanden werk grondexploitaties OHW GREX | Programma | 56.350 | 69.869 | -5.220 | -5.220 | |
Planexploitaties | Programma | -56.291 | -69.805 | 5.284 | 5.284 | |
Planexploitaties | Uitvoering | |||||
Resultaat afgesloten projecten | Programma | 1.947 | 1.944 | 1.442 | 1.460 | |
Standplaatsen | Programma | -94 | -94 | -95 | -95 | |
Terrein en volkstuinen | Programma | 3 | 3 | 3 | 3 | |
Totaal | 8.066 | 9.531 | 10.953 | 10.669 |
Activiteiten
- We voeren verkenningen uit, of geven opdracht hiertoe.
- We voeren gebiedsvisies, omgevingsprogramma's, locatieonderzoeken, stedenbouwkundige plannen en beeldkwaliteitsplannen uit, of geven opdracht hiertoe.
- We begeleiden initiatiefnemers via het omgevingsloket, de intake- en omgevingstafels, waar we nieuwe ruimtelijke initiatieven toetsen en beoordelen.
- We kopen en verkopen gronden.
- We beheren tijdelijk gronden / opstallen.
- We vestigen voorkeursrecht.
- We starten onteigeningsprocedure(s).
- We maken gronden bouw- en vervolgens woonrijp (bijvoorbeeld de aanleg openbare ruimte).
- We sluiten anterieure overeenkomsten of gaan overeenkomsten aan, bestaande uit intentie- of samenwerkingsovereenkomsten, realisatieovereenkomsten en uitvoeringsovereenkomsten.
- We gaan samenwerkingsovereenkomsten aan met verbonden partijen.
- We begeleiden de uitvoering van de overeenkomsten, of geven opdracht hiertoe.
- We dragen beheer van gronden en objecten over aan partijen.
- We geven opdrachten om de noodzakelijke voorbereidingen te treffen om het programma te realiseren zoals opgenomen in de vastgestelde planexploitaties, waar bij de projectontwikkeling/gebiedsontwikkelingen er veelal de noodzaak is om (beleids)thema’s af te wegen ten behoeve van het realiseren van de ontwikkeling en de gewenste voortgang.
- We gebruiken erfgoed als basis voor ruimtelijke ontwikkelingen.
Wettelijk | Beleidsvrijheid | Budget beïnvloedbaar (x € 1.000) | |||
|---|---|---|---|---|---|
nee | 7-9 | € -100 | € | € | |
nee | 7-9 | € | € 9.508 | ||
nee | 7-9 | € | € 56.350 | ||
nee | € -56.291 | ||||
nee | € 200 | € 2.089 | |||
Aan grondbeleid gerelateerde budgetten
Beheer Strategische gronden
Het bedrag binnen dit product gaat over een taakstelling plankosten.
We realiseren dit bedrag door dit als plankosten bij de projecten als kosten op te plussen.
De kosten van de grondexploitaties lopen dus op om deze taakstelling te kunnen realiseren, per saldo is het effect nul.
Kapitaallasten lopende + afgesloten projecten
Dit budget gaat over de kapitaallasten van lopende en afgesloten projecten. De kapitaallasten van afgesloten projecten zijn niet beïnvloedbaar. De kapitaallasten van lopende investeringen zijn wel beïnvloedbaar door de investering te stoppen of niet langer uit te voeren.
De investeringen binnen het programma wonen en stedelijke ontwikkeling hangen samen met de uitvoering van grondexploitaties. Het stoppen of niet uitvoeren van investeringen heeft dus ook gevolgen voor de uitvoering van de grexen en daarmee de voortgang van de woningbouw. Ook zijn voor deze investeringen en de daarmee samenhangende woningbouwproductie subsidies ontvangen. Bij stoppen of niet uitvoeren moeten die terugbetaald worden.
Onder deze projecten liggen prestatieafspraken en woondeals met het Rijk en de provincie Gelderland. Stoppen we dan beschadigen we interbestuurlijke relaties, het doel wordt niet bereikt, er vinden geen nieuwe ontwikkelingen plaats en lopende ontwikkelingen kunnen niet meer worden gerealiseerd.
Onderhanden werk grondexploitaties OHW
De lasten binnen dit deelproduct zijn niet zelfstandig beïnvloedbaar. Dit is namelijk een resultante van de geraamde lasten en baten van het totaal aan grondexploitatieprojecten.
Planexploitaties(programma)
De baten en lasten binnen dit deelproduct zijn niet zelfstandig beïnvloedbaar. Het is een optelling van de geraamde lasten en baten binnen de grondexploitatieprojecten.
Het schrappen van deze posten leidt tot een andere mutatie onderhanden werk. Per saldo nul.
Bij het niet (meer) uitvoeren van grondexploitaties worden geen nieuwe ontwikkelingen meer gerealiseerde. Ook lopende ontwikkelingen kunnen we dan niet meer uitvoeren.
Resultaat afgesloten planexploitaties
Dit product bestaat uit twee onderdelen:
1. het verwachte resultaat van afgesloten planexploitaties (inclusief het jaarlijks oprenten van de voorzieningen)
2. het budget voorbereidingskosten actief grondbeleid(ingesteld bij het vaststellen van de nota grondbeleid 2024).
Ad 1. deze post is niet zelfstandig beïnvloedbaar. Het gaat over de positieve resultaten van lopende grondexploitaties en de lasten van het oprenten van voorzieningen voor verwachte tekorten van lopende grondexploitaties. Bij het niet (meer)uitvoeren van grondexploitaties worden geen nieuwe ontwikkelingen meer gerealiseerd en lopende ontwikkelingen kunnen niet meer worden gerealiseerd.
Ad 2. deze post van € 200.000,- op jaarbasis is wel zelfstandig beïnvloedbaar.
Bij het schrappen van deze post kunnen geen kosten meer gemaakt worden voor onderzoek naar nieuwe grondexploitaties.
Algemeen financiën grondbeleid
Door middel van het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties(MPG) krijgt de gemeenteraad het inzicht in de grondexploitaties en de daaraan gekoppelde investeringen geboden. Voor de grote projecten zijn er ook Tussenrapportages.
Overige budgetten niet gerelateerd aan het grondbeleid
Standplaatsen
Terreinen en volkstuinen
Kwaliteitsniveau en benchmark
Uit de benchmarkgegevens behorende bij het taakveld 8.2 Grondexploitaties blijkt de relatief hoge grondpositie van de gemeente Nijmegen ten opzichte van vergelijkbare steden.
Knoppen
- Meerjaren Perspectief Grondexploitaties
In 2023 hebben we naar aanleiding van de VGP 2023 een workshop sturingsmogelijkheden VGP Planexploitaties georganiseerd.
In deze workshop zijn een 6-tal knoppen benoemd:
1. Type woningbouwprogramma (sociale huur, overig betaalbaar en duurder programma)
2. Verdichting/meer programma
3. Wonen in plaats van werken
4. Minder (gebouwd) parkeren
5. Kwaliteit openbare ruimte
6. Delen niet (zelf) ontwikkelen/uit grondexploitatie halen.
Deze knoppen hangen voor een deel met elkaar samen en beïnvloeden elkaar. Ook hier geldt dat er prestatieafspraken en woondeals met het Rijk en de provincie Gelderland zijn gemaakt. Waardoor het "draaien aan de knoppen" ook invloed kan hebben op subsidies en bijdrages. Het MPG 2026 waarin de grondexploitaties ter vaststelling aangeboden worden is het moment om indien nodig te sturen.