12.1 Samen met onderwijs en opvangpartners bevorderen we kansengelijkheid, taal- en talentontwikkeling en welbevinden zodat kinderen kunnen deelnemen aan regulier onderwijs en naschoolse ondersteuning

12.1 Samen met onderwijs en opvangpartners bevorderen we kansengelijkheid, taal- en talentontwikkeling en welbevinden zodat kinderen kunnen deelnemen aan regulier onderwijs en naschoolse ondersteuning

We zetten in op normaliseren, zo gewoon mogelijk meedoen. Niet elke ondersteuningsvraag heeft een apart aanbod nodig. Waar dit wel nodig is, hebben we aanvullend op de verantwoordelijkheid van kinderopvang en onderwijs, een plus op het aanbod. We ondersteunen peuters met een risico op taal- en of ontwikkelingsachterstand door een voorschools educatief programma aan te bieden én bij de overgang van de voorschool naar de basisschool. Het preventief jeugdbeleid en (naschools) ontwikkelaanbod zetten we stadsdeelgericht en sluiten aan bij de ontwikkelingen rondom de sociale basis. Naast afspraken op gemeentelijk niveau, maken we ook afspraken op regionaal niveau. Leerlingen van de scholen voor voortgezet en speciaal onderwijs komen immers uit meerdere gemeenten.

Budget

Activiteiten

• Kinderen en jongeren in het funderend onderwijs worden ondersteund in hun brede ontwikkeling door het aanbieden van extra activiteiten, gericht op cognitieve, fysieke, emotionele en sociale ontwikkeling. We organiseren samen met partners een naschools aanbod voor 15 scholen en dragen bij aan het programma School en Omgeving. Het doel hiervan is een kwalitatief goed programma van activiteiten rond de school en wijk organiseren zodat kinderen hun talenten en vaardigheden (extra) kunnen ontwikkelen en benutten.
• We werken samen met de schoolbesturen en kinderopvanginstellingen om, ten behoeve van normalisering en preventie jeugdhulp, goed aan te sluiten op de vindplaatsen van kinderopvang en school (Buurtteams Jeugd en Gezin Nijmegen).
• We subsidiëren de volgende activiteiten ten behoeve van kansengelijkheid en optimale ontwikkelingskansen:

• We stimuleren de acceptatie van (seksuele/gender) diversiteit door middel van een positief en veilige schoolomgeving. We subsidiëren het project School’s Out op grond van een convenant met de schoolbesturen, GGD, Dito en COC.
• We ondersteunen de vve-kinderopvanglocaties die voldoen aan de extra kwaliteitseisen van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) en stimuleren ouders van peuters met een vve-indicatie om hun peuter bij vve-kinderopvang aan te melden;
• Extra onderwijsinzet voor vve-peuters na hun overgang naar het basisonderwijs en ter bestrijding van onderwijsachterstanden;
• Extra inzet op taalontwikkeling en ouderbetrokkenheid in het primair onderwijs;
• Gemengde scholenbeleid en het vervolg daarop, waaronder de centrale aanmelding Schoolwijzer samen met de schoolbesturen primair onderwijs;

• We voeren de regeling Sociaal Medische indicatie uit waardoor kinderen op de kinderopvang kunnen worden geplaatst om sociaal-medische redenen in het gezin.
• We werken aan kansengelijkheid in het onderwijs. Het verbinden van de drie leefwerelden -school, thuis, omgeving- is belangrijk in de aanpak van gelijke kansen. We willen een samenspel van kwalitatief goed onderwijs (de verantwoordelijkheid van de scholen) en effectieve interventies voor gelijkwaardige kansen in en om het onderwijs (vanuit gemeentelijke aanpak en middelen). We geven hier invulling aan in de drie programmalijnen: iedereen kan meedoen, iedereen kan groeien en iedereen kan hulp krijgen. Met een extra impuls in onze aanpak versterken we de komende jaren het netwerk rondom het kind en de jongere door meer samenhang, verbinding en versterking aan te brengen in het aanbod dat er al is, waaronder: kinderwerk in Noord, jongerenwerkers in het primair en voortgezet onderwijs, verhogen budget Stichting Leergeld voor vrijwillige ouderbijdrage.

Dit doel betreft de uitvoering van het OnderwijsAchterstandenBeleid (OAB)en Peuterwerk voor een totaal budget van € 10,7 miljoen aan lasten. Hiervan is  € 6,1 miljoen afkomstig van de Spuk uitkering van Min OCW 'Onderwijsachterstandenbeleid' en derhalve niet beïnvloedbaar. Het restant van € 4,6 miljoen betreft gemeentelijke middelen. Een bedrag van 1,1 miljoen euro van dit restant is enigszins beïnvloedbaar in een periode van één tot drie jaar. Dit zijn grotendeels (meerjarige) subsidies. Het bedrag van 3,5 miljoen euro is beperkt beïnvloedbaar na het vierde jaar. Een bedrag van 3 miljoen euro van de gemeentelijke middelen zijn toegevoegd aan de Rijksmiddelen voor de uitvoering van de taken OAB primair, VVE  en uitvoering van de extra ontwikkeltijd. Ze worden ingezet voor de uitvoering van de vier-jarige beleidskaders bij deze onderwerpen. Een bedrag van 0,5 miljoen euro is toegekend in meerjarige subsidies waar vanaf het vierde jaar nieuwe keuzes gemaakt kunnen worden.  

De gemeente heeft in Nederland een belangrijke wettelijke taak in het onderwijsachterstandenbeleid (OAB)  en het organiseren van voorschoolse educatie (Peuterwerk/ VVE) en het financieren hiervan. Dit is gericht op het bevorderen van gelijke (onderwijs)kansen voor kinderen die risico lopen op een achterstand
Er wordt niet voorgeschreven hoe dit er uit moet zien, maar er worden wel geoormerkte Rijksmiddelen voor beschikbaar gesteld. Wij zetten daarnaast ook gemeentelijke middelen hiervoor in.

In Nijmegen kennen we de volgende onderdelen onder het onderwijsachterstandenbeleid:

1. OAB primair:

• Subsidie voor inzetten activiteiten in het primair onderwijs tbv het voorkomen, vroegtijdig opsporen en aanpakken van taal- en onderwijsachterstanden
• Subsidie voor extra onderwijsinzet voor peuters met een VVE indicatie die de overstap maken naar het basisonderwijs (wettelijke verplichting om doorgaande lijn te organiseren van voor- naar vroegschool)
• Subsidie om extra ontwikkeltijd voor kinderen (in het primair onderwijs) te kunnen organiseren (naschools aanbod rondom brede scholen)

2. OAB algemeen:

Diverse subsidies voor het bestrijden van onderwijsachterstanden en bevorderen kansengelijkheid.
Zoals activiteiten om een veilige schoolomgeving te stimuleren (schools out), extra beroepenoriëntatie in het primair en voortgezet onderwijs en maatschappelijke projecten voor kinderen.

3. Gelijkwaardige kansen in het onderwijs

De gemeente heeft in het coalitieakkoord middelen opgenomen die we inzetten voor gelijkwaardige kansen in het onderwijs. We kiezen in deze aanpak voor ongelijk investeren voor gelijkwaardige kansen en leggen de focus op de kinderen en jongeren in de leeftijd 10-15 jaar. In het uitvoeringsplan 2023-2026 zetten we in op drie programmalijnen: Iedereen kan meedoen, iedereen kan groeien en iedereen kan hulp krijgen. Binnen deze programmalijnen ontvangen partners subsidies om interventies in te zetten die bijdragen aan het vergroten van kansen voor onze jongeren.

Aansluitend op het onderwijsachterstandenbeleid zijn gemeenten verantwoordelijk voor het organiseren van voorschoolse educatie (Peuterwerk/ VVE) en het financieren hiervan. De Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) richt zich op het verbeteren van de taalontwikkeling van jonge kinderen en het verhogen van de kwaliteit van peuterspeelzalen. De wet verplicht de gemeente om een dekkend en kwalitatief hoogstaand aanbod van voorschoolse educatie (vve) te realiseren voor kinderen met een taalachterstand. De gemeenten verstrekt hiervoor subsidies verstrekken aan peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen, en zijn verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving van de kwaliteit van deze voorzieningen. De wet verplicht gemeenten samen te werken met lokale partners, zoals basisscholen en kinderopvanginstellingen. De gemeente ontvangt hiervoor middelen via het Gemeentefonds, dat jaarlijks door het Rijk wordt vastgesteld.
We zetten hiervoor ook gemeentelijke middelen in. Om ongelijke uitgangsposities op jonge leeftijd te compenseren is voor- en vroegschoolse educatie (Peuterwerk/ VVE) een cruciale interventie. Dit verbetert de startpositie van kinderen met een achterstand en draagt bij aan een succesvolle schoolloopbaan. Daarnaast moet de gemeente het bereik van de doelgroep kritisch monitoren en het aanbod waar nodig aanpassen.

In Nijmegen kennen we de volgende onderdelen binnen het Peuterwerk/ VVE

• VE Peuterwerk: Financiering van de peutergroepen waarin VE wordt aangeboden
• Subsidie voor het versterken van pedagogische kwaliteit op deze doelgroeplocaties en het versterken van professionalisering

Kwaliteitsniveau en benchmark
Voor onderwijsachterstandenbeleid is geen benchmark te maken. Wel komt bij het maken van een vergelijking naar voren dat de gemeente Nijmegen expliciet(er) investeert in onderwijsachterstandenbeleid met programma’s en structurele financiering.  

Knoppen

• Het bedrag van 1,1 miljoen dat staat aangegeven als enigszins beïnvloedbaar is één van de knoppen waar aan gedraaid kan worden. Verlagen of schrappen van dit budget betekent dat de gemeente Nijmegen geen aanvullende subsidies meer verleent en organisaties geen aanvullende interventies meer kunnen uitvoeren die bijdragen aan het verkleinen van onderwijsachterstanden en vergroten van gelijkwaardige kansen in het onderwijs. Kinderen die kwetsbaar zijn ontvangen dan geen steuntje in de rug meer of nemen niet meer deel aan activiteiten waar ze vanuit hun omgeving niet of nauwelijks mee in aanraking komen.