25.1 We zorgen voor bescherming en instandhouding van ons erfgoed

25.1 We zorgen voor bescherming en instandhouding van ons erfgoed

We adviseren en begeleiden wijzigingen en restauraties van bestaande monumenten. Ook brengen we cultuurhistorische waarden in beeld. Aan de hand hiervan vertellen we verhalen en maken we verbeeldingen, omdat zichtbaarheid van de verhalen leidt tot bekendheid met de geschiedenis van de stad en dat zorgt voor draagvlak voor het erfgoedbeleid. Dat draagvlak is van groot belang voor een goede instandhouding en bescherming van ons erfgoed. We bouwen kennis op door bouwhistorische, archeologische of andere onderzoeken. Deze kennis gebruiken we ook om het erfgoed voor een groot publiek toegankelijk te maken. Voor het duurzaam beheer van het digitaal archief hebben we een e-depotvoorziening en zorgen we voor goede aansluiting bij de informatiebeheerketen voor archivering by design. Een e-depot is een elektronische archiefvoorziening waarin informatie duurzaam bewaard wordt en toegankelijk is.

Budget

Activiteiten

• We beschermen monumenten.
• We begeleiden wijzigingen en herbestemming van monumenten.
• We voeren de subsidieregeling Duurzame Instandhouding Monumenten uit.
• We beoordelen plannen met betrekking tot erfgoed.
• We voeren archeologisch onderzoek uit om de archeologische waarden in de Nijmeegse bodem in beeld te brengen, indien mogelijk te beschermen of te bewaren.   
• We werken oud archeologisch onderzoek uit voor een hogere proceszekerheid bij nieuwe ontwikkelingen.
• Voor het fysieke beheer en behoud van het werelderfgoed stellen we jaarlijks in samenwerking met de provincie Gelderland een managementplan op.
• We onderhouden een eigen archeologisch depot voor het opslaan en bewaren van archeologisch vondstmateriaal.
• We verbouwen het archeologisch depot, zodat het weer voldoet aan de gestelde eisen.
• We beheren en onderhouden eigen cultuurhistorische panden.
• We beheren en onderhouden bijzondere objecten die het (historische) verhaal van de stad vertellen.
• We zorgen voor een goed geordend en toegankelijk overheidsarchief door overbrenging naar een archiefbewaarplaats, tijdige vernietiging en door advisering voor en toezicht op beheer van de niet-overgebrachte archieven door het Regionaal Archief Nijmegen.

[1] archeologisch onderzoek
Betreft voor een klein deel een bescheiden budget van € 12.000,- voor een stimulans voor onderzoek.
Het leeuwendeel van het budget ad € 227.000,- zijn de gelden voor de exploitatie van het archeologisch depot, zoals nu toegevoegd aan de begroting (zie "veranderingen in de begroting). Daarbij is rekening gehouden met een bijdrage van de provincie. Op het moment dat de afwikkelingen van het project definitief gaan worden zullen we de gelden op de juiste plekken in de begroting plaatsen.
Aangezien we de exploitatielasten zijn aangegaan én archeologisch onderzoek verplicht kan zijn,  plaatsen we het volledige budget in de categorie "verplicht", oranje categorie.   

[2] bescherming en instandhouding
Het budget Bescherming en Instandhouding is voor uitvoering van het beschermingsprogramma. We voeren hiermee de voorbereidende werkzaamheden voor de beschermingsprocedures uit.
Het budget is beperkt beïnvloedbaar. Uit het budget is een subsidie van € 33.000 voor 10 jaar verleend aan de Stevenskerk (looptijd 2021-2031). Dat budget is vereist en valt in de rode categorie. Vanuit de Omgevingswet en het Europese verdrag van Granada hebben we de verplichting om voor ons erfgoed te zorgen, maar hoe we dat invullen is een beleidsvrijheid. De hoogte van het budget is beïnvloedbaar, maar dit heeft invloed op planning van het beschermingsprogramma. Vanwege de wettelijke zorgplicht voor het erfgoed nemen we de rest van het budget € 140.000 op in de oranje categorie verplicht/ beperkt beïnvloedbaar.
Inmiddels zijn via de " veranderingen in de begroting" de extra gelden toegevoegd voor :
- de eenmalige subsidie begraafplaats Daalseweg: € 100.000,- voor 2026, € 300.000,- voor 227 en € 100.000,- voor 2028;
- structurele onderhoudssubsidie voor de begraafplaats Daalseweg: € 50.000,- vanaf  2028.
ook deze budgetten rekenen we toe aan de categorie "verplicht".

[3] restauratie monumenten
Het budget Restauratie Monumenten is voor uitvoering van de subsidieregeling Duurzame Instandhouding Monumenten, waarmee we eigenaren stimuleren verduurzamingsmaatregelen in combinatie met onderhoud uit te voeren, zodat monumenten toekomstbestendig instand gehouden worden.
Op basis van het Verdrag van Granada zijn we als gemeente verplicht financieel bij te dragen aan de instandhouding van ons cultureel erfgoed. De subsidieregeling is gepubliceerd en bekend gemaakt. Eigenaren maken nu plannen in de wetenschap dat ze subsidie kunnen krijgen. Op korte termijn dit subsidiebudget schrappen zorgt voor onduidelijkheid en onzekerheid voor investeringen van monumenteigenaren in de instandhouding van hun monument. Daarnaast heeft dit budget als voordeel dat we ook provinciale subsidie kunnen krijgen, gekoppeld aan ons subsidiebudget. Als wij subsidie verlenen, verleent de provincie ook. Schrappen van ons budget heeft als gevolg dat eigenaren ook geen provinciale subsidie meer kunnen krijgen.
Vanwege de wettelijke zorgplicht nemen we dit budget € 218.000 op in verplicht/beperkt beïnvloedbaar categorie oranje.

[4] Archiefwerk ten behoeve van derden
Dit betreft wettelijke taken van het Regionaal Archief Nijmegen.
De archiefbewaarplaats en de fysieke en digitale studiezaal moeten voldoen aan wettelijke eisen om archieven veilig te kunnen bewaren en aan het publiek te kunnen tonen. Daarnaast zijn er meerjarige dienstverleningsovereenkomsten afgesloten voor de uitvoering van de wettelijke taken voor 8 andere gemeenten in de regio en een waterschap. Derhalve staan op dit budget de bate begroot, tegenover de corresponderende lasten bij de uitvoeringskosten (zie nummer [5]).

[5] Archiefwerk ten behoeve van derden Uitvoeringskosten
Gegeven het wettelijke karakter rekenen we ook deze toe aan de categorie wettelijk, rood

[6] cultuurhistorie Uitvoeringskosten
Deze uitvoeringskosten rekenen we toe aan de categorie "verplicht".

[7] Beheer en ontsluiting Nijmegen
Specifiek voor enkele cultuurhistorische panden worden beheerkosten op dit deel geregistreerd.

[8] Cultuurhistorie
Betreffen de budgetten voor exploitatie en planmatig onderhoud van onze cultuurhistorische panden. Deze lasten zijn verplicht en nauwelijks beïnvloedbaar.

Kwaliteitsniveau en benchmark
Niet bekend.

Knoppen

• Cultureel erfgoed

De knoppen restauratie monumenten en bescherming en instandhouding hebben een verplicht en wettelijke karakter.  Als het budget naar beneden wordt bijgesteld is het de vraag of we nog kunnen voldoen aan onze wettelijke zorgplicht.