Wat willen we komend jaar bereiken?

Wat willen we komend jaar bereiken?

Ambitie :
24. We zijn een aantrekkelijke stad met een bereikbaar en hoogwaardig cultureel aanbod en hebben een cultureel klimaat gericht op vernieuwing en innovatie

Doel 24.1: We maken kunst en cultuur toegankelijk voor en door iedereen
Activiteiten

• We stimuleren cultureel aanbod voor het onderwijs en ondersteunen instellingen en netwerken die leiden tot meer cultuur op school.

• Brede scholen

De Brede scholen aanpak is gericht op de ontwikkelkansen van kinderen die dit van huis uit minder als vanzelfsprekend meekrijgen. Cultuureducatie en talentontwikkeling zijn hier een onderdeel van. Het gaat om zowel binnenschoolse als naschoolse activiteiten. Met de aanpak Brede scholen wordt onder andere ingezet op activiteiten om álle kinderen in de wijk te bereiken. Dat doen we samen met partners zoals Lindenberg Cultuurhuis, Bindkracht10, sportbedrijf gemeente Nijmegen en uiteraard de scholen zelf.

• Lindenberg Cultuurhuis
• Het brede aanbod aan creatieve cursussen en voorstellingen wordt voortgezet. Daarnaast werkt Lindenberg Cultuurhuis met cultuur- en welzijnspartners samen om meer cultuur in de wijken te brengen. Dit vanuit de gedachte dat culturele activiteiten een positieve werking kunnen hebben op het welzijn en de gezondheid van (wijk)bewoners.  Dit gebeurt onder andere vanuit nevenvestiging de Aldenhof. Wijkbewoners en partnerorganisaties werken samen aan de uitvoering van welzijns- en culturele activiteiten die aansluiten bij de behoeften van de inwoners.

• Bibliotheek

Naast de huidige bibliotheekvoorzieningen, zetten we de Bibliotheek op School voort op de meeste Nijmeegse basisscholen en een aantal middelbare scholen. Ook breiden we deze uit waar mogelijk. Bovendien zetten we extra in op kinderen en jongeren door boetevrij lenen in te voeren. We willen gezinnen en jong volwassenen met weinig financiële draagkracht stimuleren om boeken te lenen. Dit doen we door het gratis bibliotheekabonnement uit te breiden van 18 jaar naar 27 jaar. Daarnaast zetten we in op basisvaardigheden voor inwoners die digitaal minder vaardig zijn of een taalachterstand hebben. Bijvoorbeeld door inzet van taalcafé’s, specifieke taal- en digitale cursussen en de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) in de bibliotheekvestigingen en Wijkatelier Lindenholt.

De wetswijziging van de huidige bibliotheekwet, de Wsob  (Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen), zal naar verwachting in 2026 ingaan. Gemeente krijgen een plicht om de bibliotheekvoorziening in hun eigen gemeente in stand te houden. In voorbereiding op de wetswijziging werken we het komende jaar verder aan een gemeentelijk meerjarenbeleidsplan voor de bibliotheek in onze stad. Met de extra landelijke middelen die hiervoor beschikbaar zijn, wordt onder andere de verruiming van het gratis abonnement van 18 jaar naar 27 jaar en boetevrij lenen voor alle inwoners ingevoerd.

• We stimuleren groei en bloei van amateurverenigingen door subsidieregelingen.

• Amateurregeling

In 2026 voeren we onze amateurregeling weer uit. We ondersteunen Nijmeegse amateurkunstverenigingen met subsidie. Zo kunnen zij de kosten voor hun leden laag houden, jaarlijks uitvoeringen realiseren en werken met een professioneel artistiek leider.

• We stimuleren aanbod voor nieuwe publieksgroepen door subsidieregelingen.
• Regeling Urban sport en cultuur

Samen met het programma Sport stimuleren we urban sport en cultuur omdat we een toenemende behoefte zien. Dit doen we met de regeling Urban sport en cultuur, die we na evaluatie, in 2026 voortzetten.

• We versterken de nachtcultuur met de stad

In 2026 werken we verder aan de uitvoering van de Nachtvisie. Dat doen we door in te zetten op het sterker maken van de Nijmeegse nachtcultuur. We voeren voor het tweede jaar een aanjaagfonds uit voor de nachtcultuur. We zetten via de activiteiten van de Cultuur Academy in op de ondersteuning en professionalisering van de nachtcultuur. We blijven de stichting Nachtburgemeester Nijmegen ondersteunen omdat we zien dat ze van bewezen meerwaarde zijn voor de nachtcultuur.  

Doel 24.2: We vergroten de aantrekkingskracht van Nijmegen
Activiteiten

• We investeren in hoogwaardig cultureel vastgoed.

In 2026 gaan we met verschillende culturele locaties aan de slag:

• Stadsschouwburg

Na de zomer van 2025 zijn de deuren van de Stadsschouwburg gesloten voor het publiek. In 2026 wordt gewerkt aan de renovatie van het gebouw. Architectenbureau Diederendirrix gaat met de verbouwing aan de slag. Eén en ander gebaseerd op het Masterplan Plek in de Stad. Het ontwerpproces bevat een aantal fasen. Het definitief ontwerp is afgerond. De volgende fase is de uitwerking van het technisch ontwerp. Gedurende elke fase wordt het plan steeds gedetailleerder uitgewerkt, wat kan leiden tot bijstelling van de raming. Ook worden gedurende de fases de risico’s bijgesteld. Wanneer aanvullend krediet nodig is om de ambities uit het Masterplan ‘Plek in de Stad’ te kunnen uitvoeren dat zal dit apart aan de raad ter besluitvorming worden voorgelegd. Naar verwachting is hier in het eerste kwartaal meer duidelijkheid over.  

• Lindenberg

De hoofdvestiging van de Lindenberg is 50 jaar oud en moet gemoderniseerd worden. Dit kan door (elders) nieuwbouw te plegen of grootschalig te renoveren. Samen met de Lindenberg brengen we de opgave in beeld en werken we meerdere scenario’s uit. We voeren verschillende onderzoeken uit om straks de besluitvorming te ondersteunen. Naar verwachting gebeurt dit vanaf de volgende bestuursperiode.

-    Bibliotheek

We werken aan nevenvestigingen van de bibliotheek in Noord en Dukenburg. Zo komen we tot een goede dekking van de bibliotheekvoorzieningen in de stad. Voor Noord (Hof van Holland) verwachten we in het voorjaar van 2026 te kunnen de starten met de bouw. Ook de Lindenberg en jongerenontmoeting krijgen hier een plek. Voor Dukenburg werken we de plannen voor de bibliotheekvestiging uit, passend bij de plannen voor het winkelcentrum.

• Valkhof Museum

Na afronding van de verbouwing in 2025 is het museum de eerste helft van 2026 nog bezig met het herinrichten van de tentoonstellingsruimtes, het museumcafé en de tentoonstellingsruimte op de 1 ^e verdieping. Ook vraagt het terugverhuizen van de collectie, die meer dan 30.000 objecten omvat, veel tijd en inzet. Het verbouwde museum heeft een open karakter. Bij binnenkomst kan iedereen gratis verblijven op de begane grond van het museum om een klein voorproefje te krijgen van de collectie. Medio 2026 zal er een feestelijke opening plaatsvinden waarbij iedereen de vernieuwde collectiepresentatie van verleden tot heden kan bekijken.

• We geven meerjarige subsidies aan culturele organisaties, die samen zorgen voor een stedelijk aanbod in Nijmegen.

-    Meerjarige Culturele Subsidies  

Bij de cultuurvisie Groei. hebben we een subsidiehuis opgesteld dat uitgaat van groei van de activiteiten en van de kwaliteit van het aanbod in de stad. In 2026 is het weer mogelijk om subsidie aan te vragen voor de Meerjarige Culturele Programma regeling voor het jaar 2027 en verder. Met deze regeling zorgen we ervoor dat er een veelzijdig kwalitatief cultureel aanbod voor de hele stad is. Ook stimuleren we vernieuwing door iedereen de kans te bieden om voor een nieuwe culturele activiteit een aanvraag in te dienen. De regeling is aangepast, omdat we merkten dat het voor sommige disciplines lastig is 50% van de lasten zelf te dragen. We hebben de eigen bijdrage verlaagd naar 40%. Op deze manier is er meer geld beschikbaar om stijgende lasten te dekken en rekening te houden met het principe van fair pay (eerlijke betaling aan makers). Onze adviescommissie Groei. toetst de aanvragen en brengt een advies aan ons uit over het wel of niet verlenen van een meerjarige subsidie.

• We faciliteren netwerkvorming en dragen bij aan een krachtige en vitale culturele sector.

Lab-oost jeugdpodiumkunsten
We zijn in 2024 gestart met het versterken van het aanbod van jeugdpodiumkunsten in deze regio. Er is een stevig netwerk in de regio ontstaan met als kernpartners:  Theater aan de Rijn, Stadsschouwburg Nijmegen en de Nijmeegse theaterorganisatie De Horde. In 2026 zetten we de lijn van talentontwikkeling voort. We vinden het van belang dat onze jeugd toegang heeft tot een kwalitatief aanbod van podiumkunsten. Ook stimuleren we hiermee het klimaat voor makers in de jeugdpodiumkunsten in Nijmegen en de regio.

• We stimuleren professionaliteit en vernieuwing in de culturele sector en dragen bij aan de Cultuur Academy.

We subsidiëren de Cultuur Academy als ondersteuning van het culturele netwerk. Deze organisatie is er voor de cultuurprofessional in Arnhem en Nijmegen en staat voor het collectief versterken van de sector: leren en ontwikkelen als vanzelfsprekend onderdeel van het werk. Onderdeel van onze subsidie aan de Cultuur Academy is de uitvoering van de Cultuurscout, een regeling om jonge talentvolle makers te ondersteunen. De Cultuur Academy gaat zich in 2026 ook richten op ondersteuning van professionals uit de nachtcultuur.

• We ontwikkelen hoogwaardige kunstwerken in de openbare ruimte.

Op basis van het uitvoeringsprogramma kunst in de openbare ruimte 2025-2028 werken we aan verschillende nieuwe kunstopdrachten. We willen meer inzetten op spraakmakende kunst, passend bij Nijmegen.

• We bereiden ons voor op kandidaatstelling Culturele hoofdstad van Europa 2033

In 2033 zijn Nederland en Italië aan de beurt om een stad voor te dragen voor de titel “Culturele hoofdstad van Europa”.  In 2025 zijn we gestart met de voorbereidingen voor de kandidatuur. In 2026 gaan we hier verder mee aan de slag. De raad neemt in Q3 van 2026 een besluit om Nijmegen wel/niet aan te melden voor de vooraanmelding. Om dat voor te bereiden gaat een kwartiermaker tijd in gesprek met inwoners, instellingen en partners om samen ideeën te verzamelen.

Doel 24.3: We geven ruimte aan innovatie en creativiteit
Activiteiten

• We faciliteren kunstenaars door middel van atelierruimten en broedplaatsen.

We voeren ons broedplaatsenbeleid uit. We zetten in op meer passende ruimte voor actieve kunstenaars, we stimuleren culturele broedplaatsen en we nemen vaker broedplaatsen op als een vast element in gebiedsontwikkelingen. Atelierbeheerder SLAK blijft onze preferente partner als atelierbeheerder, maar we bieden ook meer ruimte aan eigen initiatief. Een broedplaatsmakelaar helpt vraag en aanbod te verbinden.

• We steunen talentontwikkeling door inzet van een cultuurscout.

Ook in 2026  gaat de Cultuurscout aan de slag met talentvolle makers. Via het Groeispurtfonds kunnen Nijmeegse makers uit alle culturele disciplines geld aanvragen voor een artistiek product met publieksbereik. De Cultuurscout ondersteunt ze daarbij.

• We stimuleren jong talent met cultuurprijzen.

In 2026 kennen we de Cultuur Stimuleringsprijs stad Nijmegen toe. Deze prijs wordt tweejaarlijks toegekend aan een veelbelovend kunstenaar, kunstenaarsgroep of culturele organisatie voor een vernieuwende artistieke of culturele prestatie of een belangrijk product in de disciplines beeldende kunst & vormgeving, literatuur, theater, film, muziek, dans en nieuwe media. De adviescommissie Cultuurprijzen doet een voordracht aan de gemeente Nijmegen.

• We stimuleren innovatie en vernieuwing in de culturele sector door middel van subsidieregelingen.

In 2026 voeren we de regeling Eenjarige Culturele Subsidies uit. Met deze regeling stimuleren we aanvragers om de verbindingen te zoeken tussen cultuur en andere domeinen. Met deze deelregeling versterken we de cultuur in Nijmegen door spannende en veelzijdige projecten en eenjarige programma’s te ondersteunen. Innovatie is daarbij belangrijk: het gaat niet alleen om bewezen kwaliteit, maar ook om potentiële kwaliteit. Onze adviescommissie Groei. beoordeelt de aanvragen.

Ambitie :
25. We benutten ons unieke erfgoed om de aantrekkelijkheid van onze stad voor (nieuwe) bewoners, bedrijven en bezoekers te vergroten en hen nog sterker te verbinden aan de stad

Doel 25.1: We zorgen voor bescherming en instandhouding van ons erfgoed
Activiteiten

• We beschermen monumenten. Hiervoor gaan we in 2026:
  - Voor 2 groepen uit het beschermingsprogramma de beschermingsprocedure starten.
  - Beginnen met de inventarisatie van Post 65 erfgoed.

- De beschermingsprocedure voor het wederopbouwcentrum starten.
-  Subsidie geven om begraafplaats Daalseweg, een rijksmonument, te onderhouden en op te knappen.

• We verlenen subsidies voor het op een goede manier verduurzamen van monumenten op basis van de subsidieregeling Duurzame Instandhouding Monumenten.
• We gaan in 2026 door met het uitwerken van oud ongepubliceerd archeologisch onderzoek en brengen de resultaten nauwkeurig in kaart. Hiermee hebben we betere informatie om te kunnen adviseren bij nieuwbouwplannen en infrastructurele projecten. We maken de uitkomsten van de onderzoeken digitaal beschikbaar, onder meer voor verder wetenschappelijk onderzoek en presenteren deze aan het publiek. Voor na 2026 stellen we een nieuw plan op.
• In 2026 werken we verder aan een archeologische verwachtingskaart, waarop alle historische, archeologische en bodemkundige informatie staat. Zo kunnen we ons archeologiebeleid verbeteren en inwoners laten zien welke gebieden in Nijmegen waardevol zijn.
• We zorgen voor een goed geordend en toegankelijk overheidsarchief door:
  - Het duurzaam beheren van analoge en digitale archieven en collecties in een analoge en een digitale archiefbewaarplaats. We richten ons voor wat betreft digitale archieven vooral op particuliere archieven.

- Het vaststellen van een lijst met hotspots. Elk jaar kiezen we belangrijke lokale maatschappelijke thema’s, onze hotspots. Alle informatie van de overheid over deze onderwerpen bewaren we blijvend. Soms vullen we dit aan met delen uit particuliere archieven.

Doel 25.2: We maken het verleden zichtbaar en beleefbaar
Activiteiten

• We versterken de verhalen van de stad met nieuwe historische bakens, kunstwerken en activiteiten, op basis van Verleden Beleefd en het nog vast te stellen visualisatieplan.
• We halen verhalen op (oral history) uit de periode 1965-1990 en gebruiken dit voor erfgoedbeleid over deze periode.
• We geven het erfgoed educatienetwerk een impuls.
• We voeren het initiatiefvoorstel ‘Eerherstel slachtoffers Nijmeegse heksenvervolging’ uit.
• We starten met een internationaal project over de invloed van het Byzantijnse rijk op het Europese continent rond 1000 na Christus en de doorwerking daarvan op het Europa van vandaag de dag binnen het project ‘Byzantium Alive in Europe’. Hiervoor is een subsidie op de Europese regeling HORIZON aangevraagd en Nijmegen speelt hierin een belangrijke rol met de Byzantijnse prinses Theophano, waarbij Radboud Universiteit, Valkhof Museum en de gemeente Nijmegen nauw samenwerken met museum Schnütgen in Keulen en Erfgoedcentrum Oudenaarde.
• We besteden in 2026 extra aandacht aan de Open Monumentendag, een evenement dat 40 jaar bestaat en in Nijmegen ook al 40 jaar georganiseerd wordt.
• We onderzoeken of het RAN nog breder kan samenwerken met andere cultuurhistorische partners om het verhaal van Nijmegen te vertellen. Zo participeren we bijvoorbeeld in het BEI-netwerk, organiseren we zaken samen met de culturele partners van het Mariënburgplein en maken we een podcast over diverse onderwerpen uit de Nijmeegse geschiedenis samen met een aantal partners. In 2026 onderzoeken we hoe we onze publieksruimtes beter kunnen gebruiken om belangrijke verhalen te vertellen. We combineren deze verhalen met onze historische bronnen.  
• Om het publiek online beter te kunnen bedienen onderzoeken we hoe de digitale transformatie het publieksbereik van het RAN verandert. Burgers en overheden stellen steeds meer vragen digitaal en verwachten ook online antwoord. Via sociale media en andere digitale kanalen kunnen we hen beter bereiken. Daarom ontwikkelen we nieuwe middelen, Digitaliseren op Verzoek’, en doen we mee aan innovatieve landelijke projecten, zoals de KVAN Nutsvoorzieningspilot.
• Vrijheid staat wereldwijd onder druk. We onderzoeken hoe we de jongere generaties kunnen meenemen in het verhaal van de vrijheid, in de verhalen van de Tweede Wereldoorlog, maar ook in de verhalen van nu. Indien nodig passen we onze subsidieregeling en beleidskaders daar op aan.
• Voor uitvoering van het Masterplan Romeins Verleden gaan we in 2026:
  • Een nieuwe wandelroute ontwikkelen.
  • Het educatieproject met Nijmeegse scholen voortzetten.
  • Ontwerpen voor ruimtelijke plannen afstemmen op het Romeinse verhaal.
  • De regionale samenwerking met het programmateam Romeinen in Gelderland voortzetten.
  • Verder met de voorbereidingen voor de visualisatie van de Romeinse vindplaatsen op het Kops Plateau. Hiervoor zal een via een uitgebreid participatietraject en een publieksopgraving waar mogelijk een visualisatie en belevingsconcept gerealiseerd worden. De relatie met de natuurwaarden in het gebied en met gebruikers en omwonenden wordt hierin meegenomen.
  • Een Nationaal Kenniscentrum Romeinse Limes (werktitel) oprichten en vestigen in Nijmegen, zodat de verhalen die onderzoek naar de Romeinse tijd genereert, ook daadwerkelijk bij een groot publiek terecht kunnen komen.
  • We werken mee aan de voorbereiding van een Interreg subsidieaanvraag om het Romeinse erfgoed in Nijmegen-West en het Valkhofkwartier beter te kunnen beleven.